Paleontologie

Dieren in het Pleistoceen van Nederland.

In het Pleistoceen van Nederland hebben zo’n zeventig soorten grote zoogdieren geleefd. Sommige tijdens de interglacialen (warmere perioden tussen de ijstijden), andere in koudere omstandigheden. Van de warmteminnende nijlpaarden in de IJssel tot de koudebestendige wolharige neushoorns. Ook de Noordzee stond toentertijd droog en werd bevolkt door vele soorten. De meeste zijn uitgestorven en een enkele komt nog vandaag den dag voor, al zijn meerdere soorten uitgeweken naar meer geschikte plekken dan Nederland.

In de periode vanaf 1993 werden ongeveer zeventig tekeningen gemaakt van grotere zoogdieren, die in het pleistoceen van Nederland leefden. Daarmee werden voor de eerste maal alle bekende grote zoogdieren die in die periode (vanaf ruim twee miljoen jaar tot tienduizend jaar geleden) in één stijl geïllustreerd. Dit werk werd uit eigen belangstelling en mede op initiatief van enkele paleontologen ondernomen, met de bedoeling ze op te nemen in een boek over dit onderwerp. Dat boek is er nooit gekomen, maar de tekeningen zijn in de website van Naturalis in Leiden opgenomen en op meerdere exposities en in paleontologische publicaties te bezichtigen geweest. Dat gebeurt nog met enige regelmaat.

Via het menu kunnen de afzonderlijke groepen en soorten worden bekeken. Er worden zo af en toe nog nieuwe soorten ontdekt en van een enkele soort wordt de periode waarin deze heeft geleefd herzien. De tekeningen zijn ook in hoge kwaliteit beschikbaar.

Introductie door Dick Mol.

Met groot plezier wil ik deze website aanbevelen. Het is voor de eerste maal dat bijna alle grote zoogdieren van het Pleistoceen in Nederland tezamen zijn geïllustreerd. Begin 1993 kwam ik in contact met Ko Sturkop, die nieuwe bezigheden zocht nadat zijn beroepsleven voorbij was. Zijn oude jeugdliefdes, paleontologie en tekenen, bleken in combinatie een goede nieuwe tijdbesteding te vormen en ik nodigde hem uit om enkele van mijn publicaties te voorzien van tekeningen.

Samen met John de Vos en Lars van den Hoek Ostende (beiden van het Nationaal Natuurhistorisch Museum, Naturalis, in Leiden) werkten we in de jaren negentig van de vorige eeuw aan een boek over alle grote pleistocene zoogdieren die uit Nederlandse bodem en van de Noordzee bekend zijn geworden. Snel hadden we het idee om de schitterende tekeningen van Ko daar bij te gaan gebruiken. Gezamenlijk hebben we Ko van de informatie voorzien en hebben zijn tekeningen steeds kritisch bekeken en hier en daar wijzigingen aan laten brengen. In 1995 is Ko het tijdrovende werk begonnen. Rond 1999 waren alle afbeeldingen klaar en zijn op deze website te bezichtigen.
Helaas is het boek er nooit van gekomen.

Voor de website heb ik heel kort de verschillende diersoorten beschreven en de grootte van de dieren aangegeven zodat deze in verhouding tot elkaar afgebeeld worden (zie het menu Verzamelplaten). Daarmee heeft de kijker onmiddellijk een goede indruk van de grootte van de dieren waarvan de meesten nu uitgestorven zijn.

Dick Mol

(Noot van de auteur (Ko Sturkop): Dick Mol is een der toonaangevende paleontologen in Nederland en internationaal bekend in vakkringen. Hij geeft overal ter wereld lezingen. Aanvankelijk was hij vooral de mammoetspecialist bij uitstek, maar hij heeft op velerlei paleontologisch gebied onderzocht en gepubliceerd. Dick Mol is bekend van Discovery Channel, vooral vanwege de programma`s over mammoetkadavers die in Siberië uit het permafrost zijn bovengehaald.)